Hợp đồng thông minh (smart contract) dựa trên blockchain đang giúp các doanh nghiệp giải quyết các vấn đề tồn đọng giữa các bên trong quá trình hợp tác.
Theo báo cáo của Market Research Future, thị trường hợp đồng thông minh toàn cầu dự kiến sẽ đạt mức định giá 300 triệu đô la vào năm 2023, và dự tính trong giai đoạn 2017 – 2023, thị trường được thiết lập để đưa ra tỷ lệ CAGR (Tỷ lệ tăng trưởng tổng hợp hàng năm) là 32%. Giá trị của hợp đồng thông minh ứng dụng blockchain trong việc giải quyết hợp tác kinh doanh giữa các thực thể ngày càng được đánh giá cao.
Smart contract trên blockchain là gì?
Về cơ bản, hợp đồng là sự đồng thuận giữa hai hoặc nhiều bên về việc thiết lập, điều chỉnh hoặc chấm dứt các quyền và nghĩa vụ. Theo phương thức truyền thống, hợp đồng có thể tồn tại dưới dạng lời nói hoặc văn bản giấy tờ. Trước sự phát triển của máy tính và công nghệ, hợp đồng cũng có thể tồn tại ở dạng kỹ thuật số.
Thuật ngữ “hợp đồng thông minh” (smart contracts) được đưa ra bởi Nick Szabo – một nhà khoa học máy tính, nhà luật học và nhà mật mã học – vào năm 1994, ngụ ý khái niệm về một hợp đồng kỹ thuật số có thể tự động thực hiện lệnh bằng cách sử dụng các thuật toán mà không cần gặp mặt trực tiếp hoặc sự can thiệp của một bên thứ ba đáng tin cậy để thực hiện quy trình.
Nhưng phải đến năm 2008, khi Satoshi Nakamoto giới thiệu Bitcoin với blockchain là công nghệ nền tảng thì hợp đồng thông minh mới trở nên hoàn thiện.
Cốt lõi của hợp đồng thông minh trên blockchain là xử lý logic kinh doanh trên môi trường số, trong cơ sở dữ liệu phân tán, khiến việc thực hiện các điều khoản diễn ra tự động như một chiếc đồng hồ báo thức.
Hợp đồng thông minh và blockchain là sự kết hợp hoàn hảo. Với blockchain, thông tin sử dụng trong “hợp đồng” trở nên chính xác, bất biến sau khi được lưu lại nhờ thuật toán hàm băm(hash function) và thuật toán đồng thuận.
Hợp đồng thông minh yêu cầu một số điều kiện: các bên có thẩm quyền, chữ ký số, điều khoản hợp đồng và nền tảng blockchain phân tán.
Trên thực tế, các hợp đồng thông minh phổ biến trong các giao dịch sử dụng tiền điện tử như một công cụ tài chính: Bitcoin, Ethereum.
Nhiều nền tảng blockchain doanh nghiệp đang tái thiết lập cách thức ứng dụng blockchain và hợp đồng thông minh trong hoạt động kinh doanh hàng ngày, và dần loại bỏ sự phụ thuộc vào tiền điện tử.
Ví dụ: Thay vì sử dụng tiền điện tử trong các giao dịch liên quan đến nền tảng blockchain công khai (như Bitcoin và Ethereum), nền tảng Hyperledger Fabric xử lý các giao dịch bằng cách chỉ sử dụng logic kinh doanh như: mã thông báo (token) được xác định trong chaincode (Trong Hyperledger, Hợp đồng thông minh được gọi là Chaincode thay vì Smart contracts).
Cơ chế của hợp đồng thông minh trên nền tảng blockchain doanh nghiệp cấp phép như akaChain sẽ trải qua một số bước như sau:
Ban đầu, hợp đồng lấy dữ liệu đã được xác minh trên cơ sở dữ liệu blockchain. Sau đó các bên trong chuỗi sẽ thực thi hợp đồng thông minh để kiểm tra xem các giao dịch có hợp lệ hay không. Nếu hợp lệ, các bên sẽ ký, tạo ra một giao dịch được xác nhận. Cuối cùng, để đáp ứng điều kiện của thuật toán đồng thuận, giao dịch sẽ chỉ được coi là thành công và được ghi lại trên sổ cái khi thu thập đủ chữ ký của các bên liên quan.
Hợp đồng thông minh áp dụng trong rất nhiều giải pháp thuộc các lĩnh vực khác nhau, điển hình là: trong Tài chính và Ngân hàng (chẳng hạn như Hợp đồng quyền chọn trong giao dịch chứng khoán, Hệ thống chấm điểm tín dụng dựa trên Blockchain, eKYC), Yêu cầu bảo hiểm, Chuỗi cung ứng, Thương mại điện tử.
Làm thế nào để một hợp đồng thông minh tạo ra quy trình làm việc trôi chảy giữa các bên?
Mục đích của hợp đồng thông minh là đơn giản hóa quy trình làm việc giữa các bên trong khi vẫn duy trì, nâng cao hiệu quả từng quy trình và tối ưu hóa chi phí.
So với hợp đồng văn bản truyền thống, xét trên một số khía cạnh, dưới đây là những hiệu quả mà hợp đồng thông minh trên blockchain đem lại:
Cơ chế tự động:
– Giảm tải thủ tục giấy tờ: Với hợp đồng truyền thống hoặc ngay cả với các hợp đồng kỹ thuật số thô sơ, các công việc thủ công vẫn tồn tại (thu thập tài liệu, nhập dữ liệu vào mẫu hợp đồng, quyết định về việc thực hiện hợp đồng). Thay vào đó, hợp đồng thông minh tự động hóa mọi bước trong môi trường kỹ thuật số, cắt giảm hoặc thậm chí loại bỏ sự tham gia của những bên không tạo ra nhiều giá trị cho doanh nghiệp.
– Tự động hóa cho phép một hợp đồng thực hiện cùng lúc một số lượng lớn các giao dịch.
– Với cơ chế tự động, hợp đồng thông minh đơn giản hóa thủ tục kinh doanh. Ví dụ, thủ tục công chứng có thể sẽ biến mất vì dữ liệu đã được lưu trữ trên cơ sở dữ liệu phân tán bất biến – một tập hợp dữ liệu thống nhất với nhiều bản sao đã được xác minh.
Loại bỏ các bên trung gian và bên thứ ba đáng tin cậy:
Vai trò của bên trung gian hoặc bên thứ ba đáng tin cậy là đảm bảo sự tuân thủ các điều khoản bởi các bên có thẩm quyền. Tuy nhiên, vấn đề là các bên này đòi hỏi một chi phí đáng kể để duy trì các dịch vụ vốn mang giá trị thấp. Hơn nữa, nguy cơ vi phạm dữ liệu khi các bên không có thẩm quyền tham gia vào quá trình là khá cao.
Hợp đồng thông minh giúp phân tách các nhiệm vụ xử lý dữ liệu với các nhiệm vụ kỹ thuật để đảm bảo bảo mật doanh nghiệp.
Truy xuất nguồn gốc:
Các doanh nghiệp phải nỗ lực rất nhiều và sử dụng nhiều kênh khác nhau để kết nối và theo dõi các giai đoạn của quá trình thực hiện. Với hợp đồng thông minh, tất cả thông tin được tự động cập nhật, lưu trữ và báo cáo trong một sổ cái phân tán thống nhất, góp phần tạo nên hệ thống quản lý tốt hơn.
Giảm thiểu nhầm lẫn các điều khoản:
Ngôn ngữ và điều khoản trong hợp đồng bắt buộc phải chính xác và không gây hiểu lầm. Hợp đồng thông minh trên blockchain sử dụng ngôn ngữ một cách hợp lý để phù hợp với thuật toán, các điều khoản ít phức tạp hơn. Tất cả tạo điều kiện hiểu rõ các quyền và nghĩa vụ, giảm xung đột ngữ nghĩa.
Thậm chí, dấu thời gian và tính bất biến còn cung cấp các bằng chứng một cách công bằng, chính xác, giúp giải quyết dễ dàng các mâu thuẫn có thể xảy ra sau này.
Giảm thiểu chi phí, tăng cường hoạt động kinh doanh:
Quy trình hiệu quả hơn, cắt bỏ các thành phần không cần thiết là chìa khóa để cắt giảm chi phí và hỗ trợ chuyển đổi mô hình hoạt động kinh doanh mới.
Bên cạnh đó, sự ngăn cách về địa lý không còn là vấn đề khó khăn vì tất cả các quy trình đều thực hiện trực tuyến. Từ đó, doanh nghiệp có cơ hội hợp tác với nhiều đối tác tiềm năng hơn, hoạt động rộng rãi hơn trên toàn cầu.
Tạm kết
Blockchain cho doanh nghiệp, cùng với hợp đồng thông minh, vẫn đang ở giai đoạn nở rộ ban đầu Có rất nhiều khía cạnh các nền tảng blockchain doanh nghiệp phải khai thác để hoàn thiện hơn công nghệ này trong hoạt động kinh doanh thực tế.
Mặc dù có rất ít các ứng dụng đã được chứng minh sự thành công, nhưng theo Gartner, “đến năm 2022, hợp đồng thông minh sẽ được sử dụng bởi hơn 25% các tổ chức toàn cầu”.
Giai đoạn đầu của việc triển khai hợp đồng thông minh blockchain có thể phức tạp, nhưng một khi hệ thống đi vào hoạt động bài bản, bạn sẽ thấy sự chuyển đổi lớn đối với cả hoạt động kinh doanh và luật pháp, cũng như giá trị hàng triệu đô la mà nó nắm giữ.
Về akaChain
akaChain là một nền tảng blockchain doanh nghiệp được xây dựng trên Hyperledger Fabric. Với các hợp đồng thông minh trên blockchain và các giải pháp dựng sẵn, akaChain cung cấp các ứng dụng dựa trên blockchain giúp giải quyết các vấn đề kinh doanh phát sinh trong các doanh nghiệp hiện đại với hiệu quả tối ưu.
Liên hệ với chúng tôi để biết thêm thông tin:
Trang web: https://akachain.io
Điện thoại: +84 90 1133883
Email: admin@akachain.io
Địa chỉ: Tòa tháp đôi FLC, 265 đường Cầu Giấy, phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy, Hà Nội, Việt Nam.
